Laravel nima?

Laravel asosiy tushunchalari

MVC arxitekturasi

Laravel Model-View-Controller (MVC) tamoyiliga asoslangan. Bu degani:

• Model — ma'lumotlar va biznes mantiqini boshqaradi.

• View — foydalanuvchiga ko‘rsatiladigan qism, ya'ni sahifa.

• Controller — foydalanuvchi so‘rovlarini qabul qilib, tegishli Model va View’ni boshqaradi.

Routing, Controllers, Views

• Routing — saytda qaysi URL qaysi kodni ishga tushirishini belgilaydi.

• Controller — URL ga mos keluvchi kodlarni joylashtiradi.

• View — HTML sahifalar, foydalanuvchiga ko‘rsatiladi.

Blade templating engine

Laravelda sahifalarni yaratish uchun maxsus Blade nomli shablon tizimi bor. U kodni toza va oson yozishga yordam beradi, PHP va HTML ni aralashtirishni soddalashtiradi.

Laravel bilan ishlashni boshlash

Talablar

• PHP 7.4+

• Composer (PHP paketlarni boshqarish uchun)

• MySQL yoki boshqa ma'lumotlar bazasi

• Web-server (Apache, Nginx)

Birinchi loyiha yaratish

composer create-project laravel/laravel myproject
cd myproject
php artisan serve

Bu bilan mahalliy server ishga tushadi va loyihani brauzerda ko‘rish mumkin bo‘ladi: http://localhost:8000

Amaliy misol: Oddiy blog yaratish

1. Migratsiya yaratish (ma'lumotlar bazasi jadvali)

php artisan make:migration create_posts_table --create=posts

database/migrations/...create_posts_table.php faylini tahrirlab, quyidagicha qilish:

public function up()
{
    Schema::create('posts', function (Blueprint $table) {
        $table->id();
        $table->string('title');
        $table->text('content');
        $table->timestamps();
    });
}

2. Migratsiyani bajarish

php artisan migrate

3. Model yaratish

php artisan make:model Post

4. Controller yaratish

php artisan make:controller PostController --resource

5. Routing qo‘shish

routes/web.php faylida:

Route::resource('posts', PostController::class);

6. Controller kodidan misol

7. Blade fayllari yaratish

resources/views/posts/index.blade.php:

Route::resource('posts', PostController::class);

Laravel imkoniyatlari va afzalliklari

• Kuchli ORM (Eloquent) bilan ma'lumotlar bazasi bilan ishlash oson.

• Authentifikatsiya tizimi tayyor.

• Rest API yaratish uchun qulay.

• Keng jamoa va ko‘plab paketlar mavjud.

• Terminalda qulay komanda tizimi (artisan).

 Tavsiyalar

Laravel — zamonaviy, qulay va kuchli ramka. Uni o‘rganish, ayniqsa PHP bilan ishlovchi dasturchilar uchun juda foydali. Boshlovchilar uchun eng yaxshi resurslar:

• laravel.com — rasmiy sayt va hujjatlar

• Laracasts — video darsliklar

• Youtube kanallari va O‘zbekiston IT jamoalari