Tor Browser va Dark Web’da xavfsizlik: Anonimlikning kaliti

Dark Web haqida ko‘p eshitamiz, lekin unga kirish va xavfsiz qolish uchun maxsus vositalar kerak. Ushbu maqolada siz Tor Browser’ning qanday ishlashini, .onion saytlariga qanday kirishni va dark web’da qanday xavfsizlik choralarini ko‘rish kerakligini o‘rganasiz.

Mundarija

Tor Browser nima? 

Tor (The Onion Router) — maxfiylikni ta’minlovchi brauzer bo‘lib, foydalanuvchining IP manzilini yashiradi va internetda anonim harakat qilish imkonini beradi. U dark web’dagi .onion domenlariga kirish uchun asosiy vositadir.

Tor qanday ishlaydi?

Tor tarmog‘i foydalanuvchi so‘rovlarini bir nechta serverlar (relaylar) orqali marshrutlaydi. Har relay ma’lumotni shifrlaydi va keyingisiga uzatadi. Bu “piyozga o‘xshash” ko‘p qatlamli shifrlash orqali foydalanuvchi manzili yashirin qoladi.

• Entry node: Sizning internetga birinchi chiqish nuqtangiz
• Middle node: Oraliq marshrutlash
• Exit node: So‘rovni internetga chiqaradi, lekin sizni tanimaydi

.onion saytlariga qanday kiriladi?

.onion domenlar faqat Tor orqali ochiladi. Oddiy brauzerda bu saytlar ishlamaydi. Misol uchun:

• http://exampleonion123.onion

Tor Browser’ni torproject.org saytidan yuklab oling va o‘rnatgach, ushbu domenni manzil satriga kiriting.

Dark Web’da xavfsizlik: qanday himoyalanish kerak?

1. VPN + Tor kombinatsiyasi

Tor sizni yashiradi, lekin internet provayderingiz Tor’dan foydalanayotganingizni ko‘rishi mumkin. VPN orqali avval IP manzilingizni o‘zgartirib, so‘ng Tor’dan foydalansangiz, ikki qatlamli himoya hosil bo‘ladi.

2. Foydalanuvchi xatolari

• Shaxsiy ma’lumotlarni kiritish
• Rasm yoki fayl yuklashda ehtiyotsizlik
• Tor oynasidan tashqarida link ochish

3. Himoya qilish usullari

• Tor’ni faqat maxsus maqsadlar uchun ishlating
• JavaScript va plaginlarni o‘chiring
• Doimiy ravishda Tor’ni yangilang
• Shaxsiy profilingizni yaratmang

Qonuniylik va axloqiy masalalar

Dark Web’da har doim jinoyat sodir bo‘lmaydi. Ayrim hollarda jurnalistlar, faollar yoki senzura ostidagi shaxslar bu tarmoqdan foydalanadilar. Ammo noqonuniy kontentga kirish, sotib olish yoki tarqatish qonuniy oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Xulosa

Tor Browser — dark web’ga kirish uchun asosiy eshik. U sizga anonimlikni ta’minlaydi, lekin xavfsizlik sizning ehtiyotkorligingizga bog‘liq. VPN, shaxsiy ma’lumotlarni himoya qilish va qonuniylikni tushunish — bu tarmoqda harakat qilishning muhim shartlaridir.

Keyingi maqolada: Dark Web’dagi mashhur platformalar va ularning ijobiy/salbiy jihatlari haqida yozamiz.