Ustozsiz Dasturlash: Mustaqil O'rganuvchilar Uchun 5 "Oltin" Qoida
Dasturlashni ustozsiz, mustaqil o'rganish mumkinmi? Noldan boshlab kuchli dasturchi bo'lish uchun sinovdan o'tgan 5 ta "oltin" qoida va amaliy maslahatlar.

2019-yil. Men o'zimning birinchi veb-saytimni va Telegram botimni yaratmoqchiman. Maqsad bor, ishtiyoq baland, lekin bir katta muammo bor: na ustoz bor, na yo'l-yo'riq ko'rsatadigan odam. Faqat internet, cheksiz ma'lumotlar ummoni va shu ummonda adashib qolish xavfi.
Bu holat ko'pchilikka tanish bo'lsa kerak. Bugun men ustozsiz, mustaqil ravishda dasturlashni o'rganish yo'lida o'zim uchun kashf qilgan va amalda sinagan 5 ta "oltin" qoida bilan bo'lishmoqchiman. Bu qoidalar menga nafaqat kod yozishni, balki muammolarga yechim topishni va eng muhimi – hech qachon taslim bo'lmaslikni o'rgatdi.
1-Qoida: Qiziqish – Sizning Kompassingiz
Mustaqil o'rganishda sizni majburlaydigan hech kim yo'q. Shu sababli, o'zingizni zerikarli darsliklarni yodlashga majburlamang. Sizni nima "drayv"ga keltiradi? O'yinlarmi? Kichik bir o'yin uchun bot yozishni o'rganing. Veb-saytlarmi? O'zingizning shaxsiy blogingizni yaratishni boshlang. Qiziqish sizni eng qiyin paytlarda ham olg'a yurishga undaydigan asosiy kuch bo'ladi.
2-Qoida: "Tutorial Jahannamidan" Chiqing
Bu ko'plab yangi boshlovchilar tushadigan tuzoq. Soatlab YouTube'da video-darsliklar ko'rasiz, lekin amalda hech narsa yaratmaysiz. Bu "ma'lumot iste'mol qilish" deyiladi, "o'rganish" emas. Oltin qoida: 1 soat video ko'rdingizmi? Endi 3 soat o'rganganlaringiz asosida kod yozing. O'sha videodagi kodni shunchaki ko'chirmang, uni o'zgartiring, yangi narsa qo'shing, xato qiling va o'sha xatolarni o'zingiz tuzating. Asl o'rganish aynan shu jarayonda sodir bo'ladi.
3-Qoida: O'zingizdan Aqllilar Davrasida Bo'ling (Virtual)
Ustozingiz yo'q bo'lishi mumkin, lekin bu siz aqlli odamlardan o'rgana olmaysiz degani emas.
-
GitHub'ni o'qing: Professional dasturchilarning kodlarini o'qish – bu eng zo'r darslik. Ular muammolarni qanday hal qilishini, kodni qanday strukturalashini tahlil qiling.
-
Stack Overflow'da yashang: Biror xatoga duch kelsangiz, bu muammo sizdan oldin millionlab odamlarda bo'lgan. Savol berishdan va berilgan javoblarni chuqur tushunishga harakat qilishdan tortinmang.
-
Hamjamiyatlarga qo'shiling: Telegram, Reddit kabi joylarda o'zingizga o'xshagan dasturchilar bilan muloqot qiling.
4-Qoida: O'rganganingizni O'rgating (Feynman Texnikasi)
Bu men uchun eng katta kashfiyot bo'lgan. Biror narsani haqiqatan ham tushunib olganingizni tekshirishning eng yaxshi usuli – bu uni boshqa birovga tushuntirib berishga harakat qilish. Hozir siz o'qiyotgan ushbu blog posti ham ayni shu maqsadda yozilmoqda. Men o'rganganlarimni siz bilan bo'lishar ekanman, o'z bilimlarimni yanada mustahkamlayman. Siz ham o'rganganlaringiz haqida kichik maqolalar yozing, do'stingizga tushuntirib bering yoki shunchaki o'z-o'zingizga ovoz chiqarib gapiring.
5-Qoida: Dam Olishni Rejalashtiring (Bu Zaiflik Emas, Strategiya!)
Mustaqil o'rganuvchining eng katta dushmani – bu "kuyib qolish" (burnout). Ayniqsa, men kabi asosiy ishi og'ir jismoniy mehnat bo'lgan odamlar uchun dam olish hayotiy zarurat. Miyaga yangi ma'lumotni "hazm qilish" va mustahkamlash uchun vaqt kerak. Dam olishni rejaga kiriting. Ishlamagan vaqtingiz uchun o'zingizni aybdor his qilmang. Bu ham o'rganish jarayonining bir qismidir.
Ustozsiz o'rganish – bu silliq yo'l emas. Ko'p xato qilasiz, umidsizlikka tushasiz, ba'zida hamma narsani tashlab yuborgingiz keladi. Lekin bu yo'lning oxirida siz nafaqat biror dasturlash tilini biladigan mutaxassis, balki har qanday muammoni mustaqil tahlil qila oladigan va unga yechim topa oladigan matonatli shaxsga aylanasiz. Va bu har qanday diplomdan qimmatliroqdir.
Sizning mustaqil o'rganishdagi eng katta qiyinchiligingiz nima bo'lgan? Izohlarda o'z tajribangiz bilan bo'lishing!